Wat doen die rode autootjes op oude ansichtkaarten?
Op rommelmarkten zie je vaak dozen vol ansichtkaarten staan. Het was mij een raadsel wie daar nog wat mee zou moeten. Nu niet meer. Sonja van Hamel spit die dozen door op zoek naar kaarten met daarop een rood autootje. En verdomd, op héél veel ansichtkaartje staat zo´n rood autootje. Waarom eigenlijk?
Het is – vind ik – een gave om patronen te ontdekken in alledaagse dingen. Iets waar bijna iedereen overheen kijkt, behalve jij. Het mooie ervan is dat als je het eenmaal hebt gezien, je het daarna nooit meer níet kunt zien. Zo´n ervaring had Van Hamel dus met die ansichtkaarten en dat rode wagentje.
De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat ik eventjes dacht die´s gek toen ik hoorde waar haar project over ging. Rode autootjes op kaarten?! Maar na het zien van tientallen ansichtkaarten begon ik haar fascinatie te begrijpen.
“Het begon twaalf jaar geleden. Ik verzamelde al ansichten en op een gegeven moment viel me op dat er op landschapskaarten vaak zo’n rood autootje stond. Toen ben ik ze gaan verzamelen. Voor ik het wist had ik er meer dan 400.”
~ Sonja van Hamel
Waarom dat rode autootje op een ansichtkaart?
Als je een verzameling van 400 ansichtkaarten met daarop telkens zo’n rood wagentje bezit, begin je je natuurlijk af te vragen of het patroon dat je denkt te zien, ook écht bestaat. Of zijn er evenzoveel ansichtkaarten met blauwe, gele en groene auto’s? Ze onderzocht de kwestie. En jahoor, er was opzet in het spel. Ze sprak met iemand van de ansichtfabriek MUVA (een ansichtfabriek…!) en vond een voormalig fotograaf van ansichtkaarten. Die rode auto bleek wel degelijk een doel te hebben.
Wachten op rood…
Het steeds terugkerende autootje moest de kaart letterlijk en figuurlijk meer kleur geven. Maar hoe deed zo’n fotograaf dat dan, bleef hij urenlang wachten tot er een rode bliksem voorbij zoefde?
Nee, veel fotografen hadden – met opzet – zélf een rode auto. Zodat ze deze altijd pardoes in het beeld konden zetten indien de omgeving daarom vroeg. Vervolgens zette de fotograaf de rode kleur bij het afdrukken soms ook nog extra aan zodat je oog er nóg meer naartoe wordt getrokken.
Bontgekleurde straten vol met auto’s
Die stapels kaarten met telkens dat rode autootje zijn niet alleen grappig, maar laten ook zien wat we destijds ‘mooi’ vonden, en wat het dus waard was om op een ansichtkaart af te beelden. Dat zijn volstrekt andere dingen dan nu. De auto was vroeger een teken van welvaart, dus die mocht gezien worden. De straten werden derhalve bevolkt door een bontgekleurd geheel van blauwe, rode, gele en oranje bolides.
Nu is de auto verworden tot een milieu- en landschapsvervuiler. Niks bijzonders aan. Sterker nog, wie ‘m opvallend maakt door in een ander kleurtje te rijden, ziet er bespottelijk uit. Meer dan de helft van de autobezitters gaat tegenwoordig voor grijs of zwart. Slechts 6% procent koopt nog een rode auto.
Een reisboek vol ansichten
Van Hamel zag een verhaal ontstaan in al die kaarten. Ze maakte een selectie van 188 kaarten en bundelde deze in het boek Groeten van het rode autootje. Strikt genomen zien we niet telkens hetzelfde autootje. Soms is het een Kever, dan weer een Fiat 500 of een ‘lelijke eend’. Maar dat maakt niet uit, je gelóóft dat het één wagentje is.
De volgende keer dat jij tussen een stapel oude ansichtkaarten kijkt en een rood autootje ziet, dan herkén je het. Want dit patroon kun je niet meer ont-zien.
Die ansichtkaart moet je dan wel even fotograferen en naar Van Hamel sturen, want ze verzamelt nog gewoon door:
“Als ik op de markt loop, word ik naar de ansichtkaarten gezogen. Stel je voor dat ik nog een mooie vind. De verzameling gaat gewoon door.”
Bron: Sonja van Hamel en fb-pagina, het rode autootje.
Geniet die dag (Afrikaans voor fijne dag gewenst)😁
Astrid.
Astrid Roox Fotografie en Smartphone fotografie 